Nhận diện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”

(Tindautruongdanchu)-Thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, một số việc chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn... Nhiều tổ chức đảng, đảng viên còn hạn chế trong nhận thức, lơ là, mất cảnh giác, lúng túng trong nhận diện và đấu tranh ngăn chặn “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Có rất nhiều nguyên nhân, cả khách quan và chủ quan dẫn đến những hạn chế, khuyết điểm trên, trong đó có nguyên nhân “Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên... chưa tạo được sự thống nhất cao trong nhận thức về tình trạng suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và những hậu quả gây ra” dẫn đến chưa nhận diện đúng mối quan hệ giữa suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, chưa kết hợp chặt chẽ đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái với đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” hiệu quả đấu tranh thấp so với mục tiêu, yêu cầu đề ra.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, xác định nhiệm vụ tổng quát của công tác xây dựng Đảng và sáu nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm kỳ Đại hội XII, trong đó “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” được đặt lên hàng đầu. Đây là những vấn đề đang tạo ra sự thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng, sự tồn vong của chế độ, được dư luận xã hội hết sức quan tâm, cần phải kiên trì, kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII xác định 27 dấu hiệu biểu hiện của suy thoái tư tưởng chính trị, suy thoái đạo đức, lối sống và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, chỉ rõ mối liên hệ giữa các biểu hiện suy thoái với biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” để nhận dạng đấu tranh. Nghị quyết nêu rõ: “Trong khi đó, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” chỉ một bước ngắn, thậm chí rất nguy hiểm, khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc” . Như vậy, để kết hợp chặt chẽ và đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” vấn đề hàng đầu phải nhận diện đúng mối liên hệ giữa các biểu hiện với nhau.

Suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” xét theo chiều hướng tiêu cực có mối liên hệ chặt chẽ, rất gần nhau, tác động lẫn nhau. Đây là mối quan hệ rất phức tạp diễn ra trên lĩnh vực ý thức con người đã làm cho không ít cấp ủy, tổ chức đảng lúng túng trong việc nhận diện, chỉ ra một cách tường minh đâu là biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, suy thoái đạo đức, lối sống và đâu là biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” để tiến hành đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả. Chính vì vậy, việc xem xét, nhận diện chính xác mối liên hệ của các hiện tượng này, cần xem xét một cách biện chứng trong quá trình diễn biến tư tưởng theo chiều hướng tiêu cực, nhằm tìm ra đâu là điểm khởi đầu, đâu là điểm kết thúc và mối quan hệ giữa các giai đoạn của quá trình đó. Như vậy mới đề ra chủ trương, biện pháp cụ thể đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện có hiệu quả.

Suy thoái tư tưởng chính trị của cán bộ, đảng viên được hiểu là sự “phai nhạt lý tưởng” cách mạng, từng bước xa rời nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, dao động mất phương hướng chính trị, giảm sút bản lĩnh chính trị, niềm tin, ý chí quyết tâm... Suy thoái đạo đức, lối sống là sự lệch chuẩn, từng bước xa dần với các chuẩn mực, thang giá trị đạo đức cách mạng, lối sống xã hội chủ nghĩa được biểu hiện ở chủ nghĩa cá nhân, sống thực dụng, ích kỷ, cục bộ địa phương, tham nhũng, lãng phí.v.v.

Suy thoái tư tưởng chính trị và suy thoái đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên thường đi liền với nhau, có mối quan hệ khăng khít, tác động qua lại với nhau. Bởi lẽ, trong tư tưởng con người cán bộ, đảng viên, tư tưởng chính trị luôn giữ vai trò chủ đạo và trong đạo đức cách mạng, lòng “trung hiếu” mang ý nghĩa chính trị sâu sắc, do tư tưởng chính trị chi phối, quy định. Người cán bộ, đảng viên khi suy thoái tư tưởng chính trị, không còn yêu lý tưởng cách mạng, không yêu Đảng, yêu chế độ, yêu thương nhân dân thì tất yếu suy thoái đạo đức, lối sống cách mạng. Ngược lại, khi lòng trung, hiếu, tình yêu thương con người trong đạo đức cách mạng không còn thì người cán bộ, đảng viên đó đương nhiên đã từ bỏ lý tưởng cách mạng của người cán bộ, đảng viên và tưởng chính trị đương nhiên bị suy thoái.

Suy thoái tư tưởng chính trị và suy thoái đạo đức, lối sống thường diễn ra từ từ, ngấm ngầm dẫn đến có những hành động làm sai, không đúng với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, điều lệ của tổ chức và những hành vi đạo đức sai trái không đúng với tiêu chuẩn đạo đức cách mạng, lối sống của người cán bộ, đảng viên. Quá trình diễn ra các biểu hiện suy thoái nếu không được đấu tranh, ngăn chặn kịp thời sẽ dẫn đến những diễn biến tư tưởng tiêu cực, nhất là tư tưởng chính trị. Thực chất đây là quá trình “tự diễn biến” và đến một mức độ nhất định “tự diễn biến” sẽ chuyển sang “tự chuyển hóa” là tất yếu theo quy luật vận động. “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có thể được xem như là hai giai đoạn của một quá trình tư tưởng diễn ra ở người cán bộ, đảng viên được tiếp cận ở góc độ diễn biến tiêu cực. Trước hết đó là sự chuyển hóa về tư tưởng chính trị và đạo đức cách mạng ở cán bộ, đảng viên, là sự thay đổi về nhận thức chính trị, về quan điểm tư tưởng, thái độ và lập trường chính trị theo chiều hướng xấu, tiêu cực. Tự bản thân cán bộ, đảng viên nhận thức chính trị và hành động xa rời, đi ngược, đối lập, chống lại chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; có các hành vi đạo đức, lối sống xa rời, lệch chuẩn các tiêu chuẩn đạo đức cách mạng với tính chất, mức độ khác nhau. “Tự diễn biến” được xem như ở mức độ thấp và “tự chuyển hóa” được xác định ở mức độ suy thoái cao hơn, đối lập với tư tưởng chính trị và đạo đức cách mạng, lối sống của người cán bộ, đảng viên của Đảng. “Tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, tác động thúc đẩy lẫn nhau. “Tự diễn biến” là sự thay đổi theo chiều hướng xấu, tiêu cực diễn ra ở từng cá nhân, tổ chức nhưng chưa đến mức độ chuyển hóa, đối lập, thay đổi hoàn toàn bản chất. “Tự chuyển hóa” được xem như là quá trình làm thay đổi bản chất chính trị của từng cá nhân và tổ chức, được biểu hiện trên tất cả các lĩnh vực hoạt động của đời sống. Quá trình “tự diễn biến” là quá trình tích lũy về lượng để dẫn đến “tự chuyển hóa”; ngược lại, khi quá trình “tự chuyển hóa” diễn ra nó sẽ thúc đẩy nhanh quá trình “tự diễn biến”. Trong mối quan hệ giữa suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có nhiều điểm giống nhau, đều diễn ra bên trong mỗi con người cán bộ, đảng viên và tổ chức, từng bước thay đổi nhận thức chính trị - xã hội, thay đổi bản chất giai cấp công nhân dẫn đến thay đổi về lập trường, thái độ chính trị, hành động chính trị, chuẩn mực đạo đức, lối sống. Từ lập trường chính trị vô sản sang lập trường chính trị tư sản, đối lập lại Đảng, Nhà nước và chế độ. Quá trình diễn ra sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có những biểu hiện tương đồng nhau ở những hiện tượng, hành vi như nhận thức chính trị lệch lạc, phai nhạt lý tưởng cách mạng; lập trường tư tưởng, chính trị dao động, thiếu niềm tin, giảm sút ý chí quyết tâm, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh, phụ họa theo những nhận thức, quan điểm lệch lạc, sai trái; thiếu tiền phong, gương mẫu, không còn ý thức sẵn sàng cống hiến, hy sinh, hết lòng vì nước vì dân, không làm tròn bổn phận, chức trách, nhiệm vụ được giao; vi phạm các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng, đi ngược lại đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước ở những mức độ khác nhau.

Điểm khác nhau căn bản giữa suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là mức độ biểu hiện nhận thức và hành động chính trị khác nhau. Suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên là biểu hiện ở mức độ thấp, có thể chuyển sang “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nếu không được đấu tranh ngăn chặn kịp thời. Còn “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cán bộ, đảng viên là biểu hiện ở mức độ cao. Suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là hai vấn đề tuy không đồng nhất, nhưng có mối quan hệ khăng khít với nhau, đan xen nhau, tác động thúc đẩy nhau cùng song hành diễn biến theo chiều hướng xấu. “Tự chuyển hóa” là hệ quả tất yếu của quá trình “tự diễn biến”. “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có những sự khởi đầu khác nhau do nhiều nguyên nhân như suy thoái tư tưởng chính trị, suy thoái đạo đức, lối sống, cơ hội chính trị, bất mãn, chủ nghĩa cá nhân, bị lợi dụng, mua chuộc, khống chế...dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Trong mối quan hệ giữa suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” thì suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống được xem như là một sự khởi đầu của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Và xét đến cùng, nó còn mang ý nghĩa là nguồn gốc của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên. Ở đây đối tượng đang bàn là cán bộ, đảng viên, cho nên xét đến cùng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cán bộ, đảng viên được khởi đầu từ suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống (loại trừ những trường hợp cơ hội chính trị vào Đảng để chống phá). Vì cán bộ, đảng viên là những quần chúng ưu tú, được bồi dưỡng, rèn luyện, thử thách bản lĩnh chính trị mới kết nạp vào Đảng, đặc biệt là những cán bộ, đảng viên giữ cương vị lãnh đạo, quản lý ở các cấp có nhiều năm tu dưỡng, rèn luyện cống hiến, phục vụ cho Đảng, cho cách mạng. Do vậy, ở chừng mực nào đó cũng có thể khẳng định rằng, suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống còn là nguồn gốc của “tự diễn biến”. “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên. Nhận rõ mối quan hệ giữa suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi.

Chính vì vậy, để chủ động phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” cần phải tiếp tục quán triệt, thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và triển khai thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII. Trong đó việc nhận diện các biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và mối liên hệ giữa suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” phải được coi trọng đặt lên hàng đầu.

Đình Đồng (dautruongdanchu)