Theo
hai đạo luật vừa được Tổng thống Nga Vladimir Putin ký ban hành và công bố
ngày 18/3, các hành vi phổ biến tin giả mạo và xúc phạm biểu tượng Nhà nước
trên mạng (online) sẽ bị phạt nặng.
Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, đạo luật thứ nhất
cấm truyền bá các thông tin giả mạo "có tầm ảnh hưởng xã hội lớn", có
nguy cơ gây nguy hại cho cuộc sống của công dân, gây xáo trộn trật tự xã hội
quy mô lớn hoặc vi phạm an ninh công cộng.
Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu trong cuộc họp tại Moskva. Ảnh: AFP/ TTXVN
Theo đó, nếu loan truyền những thông tin không đúng, tạo ra mối
đe dọa gây tổn hại đối với tính mạng hoặc sức khỏe của người dân, vi phạm trật
tự công cộng, nếu những hành động này không có hình phạt hình sự thì sẽ bị xử
phạt hành chính từ 30.000 - 100.000 ruble (khoảng 1600 USD) đối với cá nhân; từ
60.000 - 200.000 ruble đối với quan chức; đối với các tổ chức, mức phạt
giao động từ 200.000 - 500.000 ruble.
Trường hợp phổ biến những thông tin giả mạo gây ra sự nhiễu loạn
trong hoạt động các công trình bảo đảm đời sống, cơ sở hạ tầng giao thông hoặc
xã hội, viễn thông, năng lượng thì mức phạt đối với cá nhân dao động từ 100 -
300.000 ruble, quan chức từ 300.000 - 600.000, trong khi mức phạt đối với các
tổ chức được nâng lên mức 500.000 - 1 triệu ruble. Mức phạt tăng lên đối với
hành vi phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng và mạng Internet
những thông tin giả mạo gây ra chết người, làm phương hại sức khỏe hay tài sản,
ngừng hoạt động các cơ sở bảo đảm đời sống, hạ tầng giao thông hay xã hội, viễn
thông, năng lượng. Trong trường hợp này mức phạt cao nhất lên tới 1,5 triệu
ruble (khoảng 22.000 USD).
Đạo luật thứ hai được ông Putin ký ban hành nhằm xử lý các hành
vi "xúc phạm các biểu tượng và thể chế Nhà nước". Người vi phạm sẽ bị
phạt với mức tối đa là 300.000 ruble (4.500 USD). Đạo luật này xác định trình
tự hạn chế tiếp cận “thông tin được thể hiện dưới hình thức khiếm nhã, xúc phạm
nhân phẩm và đạo đức xã hội, thiếu tôn trọng xã hội, nhà nước, các biểu tượng
nhà nước chính thức của LB Nga, Hiến pháp LB Nga hay các cơ quan thực hiện
quyền hành pháp nhà nước tại LB Nga”. Trong trường hợp phát hiện thông tin dạng
này, các cơ quan chức năng sẽ yêu cầu áp dụng các biện pháp loại bỏ và ngăn
chặn lan truyền. Nếu trong vòng 24 giờ không thực hiện yêu cầu của cơ quan chức
năng, trang web chứa thông tin vi phạm sẽ bị đóng.
Các nghị sĩ Nga cho biết cơ chế mới trên là cần thiết để đấu
tranh chống tình trạng đưa tin thức giả mạo và lạm dụng các bình luận online.
Các luật mới cho phép các cơ quan chức năng chặn các trang mạng (webside) nếu
không tuân thủ các yêu cầu dỡ bỏ thông tin mà nhà nước đã khẳng định là không
đúng sự thật. Theo luật mới, cơ quan công tố có thẩm quyền quyết định mức nguy
hiểm mà thông tin online giả mạo gây ra và yêu cầu cơ quan giám sát viễn thông
Roskomnadzor hạn chế quyền truy cập các nguồn tin online này.
Các nghị sĩ nhấn mạnh về sự cần thiết của một đạo luật như vậy
sau một vụ nổ trước ngày đón Năm mới, làm hàng chục người thiệt mạng ở thành
phố công nghiệp Magnitogorsk khi thông tin về vụ việc được phản ánh theo góc
độ. Trong khi giới chức Nga nói rằng đây là một vụ nổ khí gas, giới truyền
thông độc lập lại cho rằng đây có thể là một vụ tấn công khủng bố. Hai tuần sau
khi xảy ra vụ việc, tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng thừa
nhận thực hiện vụ tấn công này.
Các luật trên được ban hành ở Nga trong bối cảnh trên thế giới
cũng xuất hiện làn sóng tin giả mạo gây ảnh hưởng không nhỏ. Đơn cử tại Pháp,
một nghiên cứu công bố ngày 13/3 cho thấy các tin tức không đúng sự thật lưu
truyền trong phong trào biểu tình "Áo vàng" đã nhận được hơn 100 triệu
lượt xem và 4 triệu lượt chia sẻ trên Facebook. Thực tế này gióng lên một hồi
chuông cảnh báo người dùng Internet về tính xác thực của thông tin mà họ nhận
được hàng ngày. Hãng thông tấn AFP của Pháp đã ký một thỏa thuận kiểm chứng sự
thật với Facebook để xác minh và vạch trần tin tức giả mạo được lan truyền trên
mạng, theo đó các bài viết phải được đăng phát trên trang blog Fact Check của
AFP trước khi được đăng lên Facebook cho người dùng.
Dương Trí - Bích Liên (TTXVN)