Những thành tựu và nỗ lực không thể phủ nhận bảo đảm quyền con người ở Việt Nam

Với những quyết tâm cùng nỗ lực không ngừng nghỉ suốt hàng chục năm qua, Việt Nam dù mới thoát nghèo trở thành quốc gia có thu nhập trung bình song đã đạt được những thành tựu ấn tượng trong lĩnh vực bình đẳng giới và bảo đảm quyền con người được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.

Việt Nam tôn trọng và thúc đẩy bảo vệ quyền con người

Trên các diễn đàn quốc tế lớn về phát triển, bảo đảm quyền con người, Việt Nam luôn được nhắc tới như là một hình mẫu thành công trong các nỗ lực về bình đẳng giới và đảm bảo quyền con người. Để các được thành công đó, bên cạnh những nỗ lực trong việc hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật quốc gia về bảo đảm và thúc đẩy quyền con người, Việt Nam từ hàng chục năm qua luôn chủ trương đẩy mạnh việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nhân quyền, đặc biệt là việc tham gia thực hiện về cơ bản đầy đủ các cam kết quốc tế về quyền con người nhằm thể hiện quyết tâm cao của Đảng, Nhà nước ta trong việc thúc đẩy và bảo đảm các quyền và tự do cơ bản cho người dân Việt Nam theo đúng các chuẩn mực quốc tế.

Nhà nước Việt Nam luôn tôn trọng và bảo đảm các quyền dân chủ, quyền con người, trong đó có quyền tự do ngôn luận, bày tỏ chính kiến. Các quyền con người được quy định một cách rõ ràng, cụ thể trong Hiến pháp và pháp luật; việc đảm bảo quyền con người là chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước ta. Hiến pháp năm 1992 chỉ rõ mọi công dân có quyền bình đẳng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, bình đẳng trước pháp luật.

Kể từ khi Hiến pháp năm 2013 được thông qua, công tác cải cách pháp luật, hoàn thiện thể chế, chính sách đã được đẩy mạnh với hơn 100 luật, bộ luật có liên quan đến quyền con người được ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung. Mới đây nhất, Quốc hội ngày 20-11-2019 đã thông qua Bộ luật Lao động (sửa đổi) với nhiều quy định mới bảo đảm tốt hơn quyền của người lao động, cơ bản tương thích với các điều ước quốc tế quan trọng của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO).

Việt Nam đạt được những thành tựu ấn tượng về bảo đảm quyền con người và bình đẳng giới được quốc tế ghi nhận, đánh giá cao

Đảng và Nhà nước Việt Nam có rất nhiều biện pháp cụ thể để bảo đảm quyền của người dân trong các lĩnh vực dân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội. Người dân tham gia trực tiếp và thụ hưởng quyền qua các hình thức như: tham gia qua Quốc hội, qua các đoàn thể chính trị - xã hội, các phương tiện thông tin đại chúng.

Hiến pháp Việt Nam khẳng định, công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí trong khuôn khổ quy định của pháp luật. Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí và thông tin của người dân Việt Nam tiếp tục được thể hiện rõ qua sự phát triển nhanh chóng, đa dạng về loại hình và phong phú về nội dung của các phương tiện thông tin đại chúng. Hiện cả nước có khoảng 20 nghìn nhà báo được cấp thẻ hành nghề, hơn 700 cơ quan báo chí in, khoảng 70 đài phát thanh và truyền hình Trung ương và cấp tỉnh, hơn 80 báo điện tử và hàng nghìn trang điện tử...

Các công dân Việt Nam ngày càng được tiếp cận công nghệ thông tin hiện đại, nhất là Internet, nhằm nâng cao sự hiểu biết và đời sống tinh thần cũng như thể hiện quyền tự do ngôn luận. Việt Nam đang là một trong những nước có tốc độ phát triển Internet nhanh nhất thế giới, với gần 70 triệu người dùng internet. Hiện khoảng 70% người dân Việt Nam có thể tiếp cận Internet hàng ngày, không chỉ để phục vụ sinh kế, học tập, giải trí mà còn để trực tiếp thực hiện các quyền con người của mình, kể cả những quyền dân sự, chính trị như tham gia đóng góp ý kiến với các dự thảo văn bản chính sách, pháp luật.

Thành tựu ấn tượng về bình đẳng giới

Những nỗ lực không mệt mỏi của Việt Nam trong bảo đảm quyền con người đã mang lại những thành tựu ấn tượng, được đánh giá cao. Trong Báo cáo Phát triển con người năm 2019 có tiêu đề “Bất bình đẳng trong phát triển con người ở thế kỷ XXI: Không chỉ thu nhập, mức trung bình và hiện tại” do Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) công bố, tổ chức chịu trách nhiệm chính về phát triển này của Liên Hợp quốc đã công bố những chỉ số cùng sự đánh giá cao các thành tựu về phát triển con người của Việt Nam.

UNDP nhìn nhận, chỉ số HDI của Việt Nam đang ở gần mức trần của nhóm các nước có Chỉ số phát triển con người ở mức trung bình. Theo đó, với chỉ số HDI là 0,63, Việt Nam xếp thứ 118 trong tổng số 189 nước. Việt Nam chỉ cần thêm 0,007 điểm để vào được nhóm các nước có Chỉ số phát triển con người ở mức cao.

UNDP cũng đánh giá, Việt Nam cũng có kết quả tốt về khía cạnh bình đẳng giới. Trong đó, chỉ số phát triển giới ở mức 1,003 đã đưa Việt Nam vào nhóm dẫn đầu trong số 5 nhóm gồm 166 nước trên toàn thế giới, xếp thứ 68 trong số 162 nước về chỉ số phát triển giới. Đặc biệt, theo UNDP, đáng khen ngợi là tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội đã giúp Việt Nam nằm trong nhóm 1/3 các nước đứng đầu thế giới về tỷ lệ này.

Năm 2020 là năm cuối Việt Nam thực hiện mục tiêu bình đẳng giới giai đoạn 2011-2020. Những thành tựu đạt được đã khẳng định, Việt Nam là nước tích cực và tiên phong trong lĩnh vực bình đẳng giới, đặc biệt về mặt chính sách và khuôn khổ chính sách. Đây còn là một trong những mục tiêu hàng đầu của phát triển kinh tế, xã hội đất nước trong thời kỳ đổi mới hiện nay. Đây cũng là vấn đề của tiến bộ xã hội của nhân loại nhưng là một cuộc cách mạng đối với phụ nữ.

Thực tế cho thấy Việt Nam đã đạt được thành tựu về nâng cao quyền năng của phụ nữ. Lần đầu tiên, Việt Nam có nữ Chủ tịch Quốc hội. Tỷ lệ nữ trong Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII là 20/200 ủy viên, đạt 10% (tăng 1% so với khóa XI). Tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội nhiệm kỳ 2016-2021 là 27,06%, tăng 2,54% so với nhiệm kỳ 2011-2016; cao hơn mức trung bình của toàn cầu (23,4%) và của châu Á (18,6%).

Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của lao động nữ Việt Nam là 71,2%, cao hơn đáng kể so với tỷ lệ tương ứng của khu vực Đông Á - Thái Bình Dương là 61,1% và thế giới là 49,6%. Việt Nam đứng thứ 6/57 quốc gia về tỷ lệ nữ làm chủ doanh nghiệp; 56/156 quốc gia (69,7 điểm) trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và 26/156 (79,8 điểm) quốc gia trong thực hiện mục tiêu 5 về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ; 77/149 quốc gia về chỉ số khoảng cách giới.

Năm 2020, với vai trò “kép” là Chủ tịch ASEAN và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Việt Nam đứng trước nhiều cơ hội rộng mở nhưng đồng thời cũng là thách thức cần phải thể hiện mình hơn nữa trong việc bảo đảm và thực thi những quyền liên quan đến yếu tố con người. Điều này cần sự chung tay, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cơ quan từ Trung ương đến địa phương, cũng như sự tham gia tích cực của mỗi người dân.

Hoàng Tuấn (An ninh Thủ đô)